Подробное решение Страница 114стр. по литературе для учащихся 8 класса, авторов Лазарук М.А., Русiлка В.I., Слесарава I.М. 2011
1.У чым адметнасць інтанацыі гэтага верша?
У гэтым вершы адчуваецца урачыстаць, узнёсласць, замілаванасць роднай старонкай.
2.Якое пытанне паўтарае паэт? Якія звесткі з гісторыі Беларусі дапамагаюць знайсці адказ на гэтае пытанне? Якія прыкметы роднага краю з'яўляюцца ўстойлівымі сімваламі Радзімы, народнымі святынямі?
Аўтар паўтарае пытанне “Дзе мой край?”. Адказ на гэта пытанне дапамагаюць знайсці геаграфічныя і гістарычныя сведкі аб тым, як і дзе стала пралягаць мяжа нашай дзяржавы з іншымі краінамі. Устойлівымі сіваламі нашай краіны, народнымі святынамі сталі Белавежская пушча, Наваградскія вежы, Сафійскі сабор над ракой Дзвіной, азёра, бары-акіяны, родная мова.
3.Якія эпітэты і параўнанні, ужытыя для характарыстыкі роднай мовы і песні, дапамагаюць зразумець галоўную думку твора?
Эпітэты: вечная песня, варожая кроў, высокія зоры, бары-акіяны, разлівы ільноў, асілкі-хлапцы, радасны сон, неўміручыя песні, гордая мова, чырвоная груша і інш.
Параўнанні: Дзе Сафія плыве над дзвіною, нібы карабель, белы ветразь на сініх, як мора, азёрах, а мужчыны, як скалы, жанчыны, як радасны сон у стагах да зары, дзяўчаты, як дождж залаты, сівыя матулі, як жніўё з павуціннем, мая мова, булатны клінок.
5.Чаму верш «Беларуская песня» заканчваецца радкамі клятвы роднаму краю? Прачытайце іх уголас. Як тут выяўляецца грамадзянская пазіцыя паэта?
Аўтар заканчвае песню радкамі клятвы роднаму краю, каб падкрэсліць сваю грамадзянскую пазіцыю як паэта і як чалавека. Ён — патрыёт сваёй радзімы, які гатовы праслаўляць яе прасторы, які любіць і беражэ сваю нацыю і карані, захоўвае гісторыю і марыць пра лепшую будучыню для яе.
6.Вызначце памер верша. Звяртайце ўвагу на радкі, па якіх зрабіць гэта лягчэй, напрыклад: «I вішнёвыя хаты глядзяцца ў шырокі Дняпро». Як вершаваны памер дапамагае стварыць інтанацыю твора?
Гэта трохстопны анапест. Гэты вершаваны памер дапамагае стварыць інтанацыю пералічальную, сцвярджальную, урачыстую, узнёслую.
7.Прачытайце ў Слоўніку літаратуразнаўчых тэрмінаў, што такое ода. Ці можна назваць одай верш Уладзіміра Караткевіча «Беларуская песня»? Абгрунтуйце сваю думку. Якія яшчэ творы велічнага, узнёслага гучання, у якіх услаўляецца родная зямля, мова, песня, вам вядомы з папярэдніх класаў або з самастойнага чытацкага вопыту?
Ода — урачысты, узнёслы верш, хвалебная песня ў гонар важнай падзеі, з'явы, асобы. Верш Караткевіча можна назваць одай, бо тут ёсць яе прыкметы: аўтар усхваляе сваю родню старонку, яна мае выгляд песні, акрам гэтага тут назіраецца выкарыстанне высокай, кніжнай лексікі, алегорый. Велізарную ролю адыгрываюць інтанацыйна-сінтаксічныя сродкі: клічныя сказы і рытарычныя пытанні, інверсіі, незвычайныя сінтаксічныя канструкцыі.
Напрыклад Р.Барадулін “Мы — беларусы”, М.Багдановіч “Маёвая песня”.